Op weg naar ‘Passende MedTech Zorg’ en bewezen effectiviteit
2023 belooft een druk jaar te worden.
- Het IZA moet nu in praktijk worden gebracht. In regio’s moet dan veel meer worden samengewerkt;
- Het Zorginstituut gaat meer en strenger kijken naar wat het verzekerde pakket in komt;
- Digitaal wordt het nieuwe normaal;
- Ook de zorg moet echt werk maken van duurzaamheid;
- Dit voorjaar komen er nieuwe overgangsregels voor MDR en IVDR.
Zomaar aantal grote thema’s waar de wereld van MedTech in 2023 mee te maken krijgt.
Overal in de westerse wereld staat de zorg onder grote druk. Voor Corona leken zaken als vergrijzing, achterblijvende investeringen, personeelstekorten en moeizaam data delen nog wel te managen met gerichte beleidsmaatregelen. Nu zien wij met zijn allen dat het echt anders moet en dat deze issues in samenhang met elkaar moeten worden aangepakt.
Het nieuwe jaar 2023 is van start gegaan in de context van extreme inflatie, hoge energieprijzen, steunpakketten en geopolitieke onrust dichtbij in Europa. De Nederlandse gezondheidszorg is daarbij slechts één van de grote dossiers die volop aandacht vergt en een structurele investering. Van de totale 395 miljard euro aan geraamde uitgaven (alle collectieve posten) in 2023, is er 106 miljard gereserveerd voor de zorg. Dat is iets meer dan een kwart van de totale overheidsuitgaven, weer 6 miljard meer dan het voorgaande jaar en daarmee gelijk ook de grootste uitgavepost.
Zorgkosten van 10 naar 18%
En het einde van stijgende zorguitgaven is nog niet in zicht; raming van het Centraal Plan Bureau laat zien dat de collectieve zorguitgaven tussen 2020 en 2060 zullen toenemen van 10% naar ruim 18% van het bbp. In deze sterke groei hebben vooral de uitgaven binnen het kader van de Wet Langdurige Zorg (Wlz) een groot aandeel. Dit komt niet alleen door de vergrijzing, maar ook door onder andere een relatief arbeidsintensieve sector met een sterk effect van loonstijging op de uitgaven en de introductie van nieuwe technologieën. Al benadrukt het CPB wel dat er niet alleen gekeken moet worden naar het aandeel van de collectieve zorg in de economie, maar ook naar hoeveel we als Nederland verdienen en naast de kosten ook moeten kijken naar de baten van de zorg.
Echter, het zorgstelsel staat onder druk en zonder veranderingen dreigt er een serieuze zorgkloof. Na een reeks noodkreten vanuit diverse zorginstellingen en koepels slaat ook de NZA alarm. Zo stelt ze bij monde van Marian Kaljouw dat doorgaan op de huidige weg onmogelijk is en dat de hele organisatie op de schop moet om toegang tot de zorg veilig te stellen. Ook vanuit zorgverzekeraars komt steeds vaker het geluid dat men niet meer kan garanderen dat zorg altijd voor iedereen toegankelijk is. Vooral de uitvoerbaarheid van de zorgbehoefte is sterk in het geding en de steeds geprezen marktwerking staat meer en meer onder druk. Zo geeft Minister Ernst Kuipers aan in een dagblad interview dat we moeten afstappen van de boodschap dat de markt alles oplost. Het adagium in het nieuwe jaar is dan ook dat juist door samenwerken de kwaliteit van de zorg omhoog moet gaan.
Strenger toetsen van verzekerde pakket
Begin december stuurden ministers Helder en Kuipers de brief over de nieuwe plannen ten aanzien van het pakketbeheer naar de Tweede Kamer. De precieze maatregelen zullen ergens in het voorjaar van 2023 bekend worden gemaakt. Het pakketbeheer (van het basispakket in de Zvw en de Wlz) kreeg ook in het regeerakkoord van Rutte IV al veel aandacht en is een belangrijke randvoorwaarde bij de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord. Het idee is dat er veel meer controle komt op wat het pakket in gaat. Maar ook actief beleid om zorg die niet meer passend is uit het pakket te verwijderen hoort hierbij. Uitgangspunt zal zijn om als maatschappij niet te betalen voor zorg die niet bewezen effectief is. Veel van de aangekondigde plannen gaan over het verbeteren van het pakketbeheer, dat wil zeggen dusdanig inrichten zodat het zoveel mogelijk rekening houdt met maatschappelijke uitdagingen.
Naar verluid willen de ministers bij de beoordeling van het criterium “effectiviteit” meer rekening gaan houden met kwaliteit van leven, naast de klinische uitkomsten. Daarnaast is het plan om te “verhelderen” hoe effectiviteit in de praktijk aangetoond zou moeten worden. Zo werkt het Zorg Instituut (ZIN) al aan een nieuw beoordelingskader voor het criterium “stand van wetenschap en praktijk”. Interessant is om te volgen hoe bijvoorbeeld ‘real world data’ hier een plek in moet gaan krijgen.
Duurzaamheid nu ook in zorg blijvend op agenda
Ook duurzaamheid moet in de nabije toekomst als een belangrijk criterium een rol gaan spelen bij de vraag of iets pakketwaardig is, al is de vorm waarin nog niet geheel duidelijk. Daarnaast zou, met oog op de uitvoerbaarheid van de zorgbehoefte, ook de impact van arbeidsproductiviteit moeten worden meegewogen. Die arbeidsproductiviteit speelt ook een grote rol bij de concrete uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA). Was 2022 nog het jaar van onderhandelen met veldpartijen over de grote lijnen, in 2023 moet het slimmer organiseren van de zorg in de praktijk worden waargemaakt.
Invoering MDR blijft lastig; nieuwe overgangsregeling in de maak
Iets waarbij slimme Medtech op een slimme manier ingezet van cruciaal belang kan zijn.Tot slot lijken, op moment van schrijven, de overgangsregelingen in het kader van de Europese MDR en IVDR definitief te worden verlengd, om zo de ergste druk van de ketel te halen. Immers ook beperkte beschikbaarheid van devices staat een toegankelijke zorg in de weg.Het jaar 2023 kent aldus volop uitdagingen. MTN als het kennis- en netwerkplatform blijft de ontwikkelingen op de voet volgen en u desgewenst informeren.
Bron: MTN