Duurzaamheid in de zorg leeft. Dat is zeker het beeld dat je krijgt als je kijkt naar alle initiatieven die vanaf de werkvloer ontstaan of naar de 150 organisaties die de Green Deal hebben ondertekend.
Hoe van ambities naar praktijk?
De afgesproken doelen, 50% reductie primair grondstoffenverbruik en maximaal circulaire zorg in 2050 zijn ambitieus maar nog lastig te vertalen naar concrete plannen. Er moet dan ook nog veel gebeuren. Dat bleek vorige week in de Kamer tijdens het debat met Minister Kuipers.
De gezondheidsraad adviseerde vorig jaar in een rapport om duurzaamheid ook te verankeren in de kwaliteitswetgeving in de zorg zodat het onderdeel zou worden van het begrip “goede zorg”. Dan zou het daarmee ook niet meer vrijblijvend zijn maar iets waar een zorgverlener ook (tuchtrechtelijk) op kan worden aangesproken.
Dat vindt de Minister niet de goede route. Goede zorg gaat vooral over wat in de richting van een individuele patiënt goed is. Dus een individueel afdwingbaar belang. Bij duurzaamheid gaat het veel meer over een collectief belang dat afgewogen moet worden tegen andere collectieve belangen. Dat past slecht in het model van de kwaliteitsregelgeving voor de zorg.
De Minister heeft wel toegezegd te zullen onderzoeken welke andere wet- en regelgeving dan wel geschikt is om de zorg te verduurzamen. Dit najaar krijgt de Kamer over die inventarisatie dan gerapporteerd.
Nog voor de zomer ontvangt de Kamer informatie over het meenemen van duurzaamheid als criterium bij de toets op het basispakket. Het streven is namelijk om bij nieuwe interventies breder te oordelen en ook de gevolgen voor duurzaamheid te wegen.
Hoe betalen wij verduurzaming?
Dit is best een gevoelig thema waarbij meespeelt dat het moeilijk is om precies te begroten wat er aan extra geld nodig zou zijn. Dit maakte het bijvoorbeeld bij het IZA (Integraal Zorg Akkoord) zo lastig om een paragraaf over duurzaamheid op te nemen. In de Kamer leeft de wens om de zorg gebruik te laten maken van de grote bedragen die voor het Klimaatfonds zijn gereserveerd. Minister Kuipers gaat hierover in gesprek met de Minister van Financiën.
Een voor de hand liggende vraag is hoe de zorginkoop een rol kan spelen bij het bekostigen van duurzaamheid. Immers als duurzaamheid gevraagd wordt door inkopers komen de kosten in beginsel vanzelf in de contracten terecht. De Minister bespreekt dit met onder andere het ZINN (Zorg Inkoop Netwerk Nederland, de organisatie die vooral het centrale meldpunt en helpdesk voor tekorten moet zijn). Belangrijk hierbij zal zijn dat voor alle partijen dan duidelijk wordt wat onder duurzaam wordt verstaan. Tijdens het MTN event over verduurzaming afgelopen najaar bleek dat hier nog veel onduidelijkheid over bestaat.
Duurzaamheid hulpmiddelen als apart project bij programma circulaire economie?
Op dit moment werkt de overheid aan een nationaal programma circulaire economie. Een voorstel voor dit programma moet binnenkort nar de Tweede Kamer. Daarna zal Minister Kuipers samen met de Ministeries EZK en IenW hoe een speciale “Transitieagenda Zorg” kan worden gemaakt met daarin speciale aandacht voor circulariteit van hulpmiddelen.
In de Kamer was er verder veel aandacht voor disposables. Het beeld is dat het werken met producten die niet of maar beperkt hergebruikt kunnen worden vooral een commercieel belang is van fabrikanten. Het debat illustreert wellicht dat hierover nog veel onbekend is. Wat is in de praktijk een goed evenwicht tussen efficiency, patiënt veiligheid en duurzaamheid?
Duurzaamheid blijvend op de agenda voor Medtech
Veel is nog niet duidelijk als het gaat om hoe de zorg te verduurzamen. Wel staat vast dat hulpmiddelen daarbij veel aandacht zullen krijgen. Van materiaalkeuzes, minder focus op disposables tot andere bedrijfsmodellen. Het is dan ook belangrijk om hier vanuit de sector op te anticiperen. Vanuit MTN zal komende tijd ook een vervolg worden gegeven op de eerdere sessie over verduurzaming. Suggesties hiervoor zijn ook welkom. Een mailtje naar het secretariaat volstaat daarvoor.
Bron: MTN / Auteur: Leo Melissen